استان زنجان برای توسعه کشت و تولید پسته گام‌های اولیه را برداشته و خیز خود را برای توسعه این محصول آغاز کرده است.
پسته یکی از محصولات مهم تولیدی در جهان و کشور ایران بوده که دارای ارزش تغذیه‌ای بالایی نیز است.
پسته که نوعی گیاه محسوب می‌شود در کشورهایی مثل ایران، سوریه، ترکمنستان و غرب افغانستان رشد می‌کند و کشورمان در میزان تولید پسته در سطح دنیا مطرح است.
پسته مهم‌ترین محصول صادراتی بخش کشاورزی ایران است که در سال‌های اخیر درآمدی نزدیک به یک هزار و ۵۰۰ میلیون دلار را برای کشور به ارمغان آورده است. طبق پیش‌بینی انجمن پسته ایران، در سال زراعی ۱۳۹۱-۱۳۹۰ در بیش از ۲۹۲ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی ایران در ۱۲ استان کشور، ۲۱۶ هزار تن پسته خشک به دست خواهد آمد که در این بین استان کرمان بیشترین سهم را در تولید و صادرات این محصول استراتژیک و چالش‌های پیش روی آن به خود اختصاص داده است.
تولید پسته در ایران سالانه حدود ۲۰۰ هزار تن است و تنها ۱۰ درصد این محصول مصرف داخل دارد و ۹۰ درصد دیگر صادراتی است. مصرف سالیانه پسته برای هر خانوداه ایرانی حدود ۲ کیلو گرم است.
استان کرمان قطب تولید پسته کشور است و ایران در صدر کشورهای تولید پسته دنیا قرار دارد و کشورهای آمریکا و ترکیه نیز به عنوان کشورهای مستعد در این بخش در رده‌های دوم و سوم قرا دارند.
بی‌شک همه صاحب نظران بر اهمیت توسعه کشاورزی و ارز آوری آن برای کشورها اذعان دارند و کشورهایی که در بخش کشاورزی خود سرمایه‌گذاری می‌کنند تا بتوانند از درآمدهای سرشار آن بهره‌مند شوند کم نیستند.
کشور ایران نیز بر توسعه بخش کشاورزی خود همواره تاکید داشته و تلاش کرده است تا با تولیدات با کیفیت و انبوه راه صادرات را در پیش گرفته و از فواید اقتصادی آن نهایت استفاده را ببرد.
پسته به عنوان یک محصول استراتژیک در بخش کشاورزی در سطح دنیا مطرح است و ارزآوری این محصول همواره مورد توجه بوده است. این محصول در کشورهای مستعد تولید می شود و ایران نیز به عنوان یک تولید کننده بزرگ در این حوزه مطرح است.
تولید پسته در شهرهای رفسنجان، دامغان، یزد، سیرجان کاشت می‌شود که بیشتر تولید پسته در ایران در شهر رفسنجان است و همچنین پسته دامغان از مرغوب‌ترین پسته‌های جهان بوده که طمع و چربی خاصی دارد.
اما در این بین باید پرسید جایگاه استان زنجان در تولید پسته کشور کجاست. استان زنجان استان ظرفیت‌های بالایی در بخش کشاورزی دارد اما در زمینه تولید پسته معمولا توسعه نداشته و مهم‌ترین عامل آن در محدودیت‌های اقلیمی بوده است.
یکی از موارد مهم در توسعه بخش کشاورزی مسائل اقلیمی و اکولوژیکی است و ظرفیت های آب و هوایی وآبی و خاکی از معیارهای مهم توسعه آن محسوب می‌شود.
برای توسعه و ارتقاء فعالیتهای کشاورزی در استان باید استفاده بهینه از اراضی، متناسب با شرایط اکولوژیک صورت گیرد.
برای توسعه کشاورزی در ابعاد مختلف محققان توجه ویژه‌ای به آمایش سرزمین داشته و بر پایه مدل‌های اکولوژیکی – کشاورزی، منابع اکولوژیکی زمین را با روش‌های مناسب شناسایی، ارزیابی و به منظور اهداف خاصی قابلیت سنجی می‌کنند.
حال با توجه به اهمیت موضوع اقلیم و ظرفیت‌های اکولوژیکی باید پرسید استان زنجان به عنوان استانی که بیشترین وسعت آن تحت نفوذ تود‌های هوای سرد است می‌تواند در توسعه پسته موفق باشد؟
با توجه به شرایط فنولوژیکی درخت پسته و تطبیق آن با شرایط اقلیمی می‌توان گفت شاخص‌های نیاز گرمایی، نیاز سرمایی و رطوبت مهم‌ترین عوامل محدوده کننده در برخی از نقاط استان برای کشت و توسعه پسته است.
با در نظر گرفتن همه عوامل اقلیمی تنها محدوده‌های شمال غرب و شمال شرق که دو ایستگاه آببر و ماهنشان در این نواحی واقع شده‌اند، محدودیتی برای کشت درخت پسته به وجود نمی‌آورند و باید گفت ظرفیت کشت این محصول در این نواحی وجود دارد.
از این رو طی سال‌های اخیر توسعه کاشت پسته در این نواحی دنبال شده و در حال حاضر در شهرستان طارم و ماهنشان کاشت پسته انجام می‌شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: توسعه باغات پسته در طارم و ماهنشان در دستور کار قرارگرفته است.
وی با بیان اینکه این مناطق مستعد کشت پسته تشخیص داده شده، افزود: در حال حاضر ۴۰۰ هکتار از اراضی استان برای کاشت پسته مناسب تشخیص داده شده که امسال برای اولین بار ۲۰ هکتار از این اراضی زیر کشت محصول پسته خواهد رفت.
بهمن اسکندری به کشت پسته در استان اشاره و خاطرنشان کرد: کشت جنگل‌هایی با گونه بنه و پسته در استان شناسایی شده و تلاش می‌شود با همکاری بومیان مناطق فعالیتهای گسترده‌ای در این زمینه صورت گیرد.
گفتنی است در شهرستان ماهنشان نیز توسعه کاشت پسته انجام می شود که در حال حاضر ۲۸ هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان ماهنشان به کشت پسته اختصاص یافته است و مجموع تولیدات در این اراضی نیز ۲۳ تن اعلام شده است.
در مورد حمایت‌های لازم از فعالان این بخش معاون برنامه‌ریزی سازمان جهادکشاورزی استان زنجان گفت: حمایت‌های لازم از کشاورزان استان زنجان در زمینه کشت پسته صورت می‌گیرد اما در زمینه تسهیلاتی مشکلاتی وجود دارد.
وی به عملکرد تولید پسته در ماهنشان اشاره کرد و گفت: عملکرد هر هکتار در زمینه تولید پسته ۸۰۰ کیلو است.
جواد تاراسی ادامه داد: در حال حاضر بازار داخلی مورد نظر است و با اشباع بازار داخلی پسته‌های تولیدی استان به سایر استان‌ها نیز صادر می‌شود.
معاون برنامه‌ریزی سازمان جهادکشاورزی استان زنجان با بیان اینکه کشت پسته در مرحله آزمایشی است، افزود: ماهنشان را در زمینه توسعه باغی به سمت باغ پسته خواهیم برد.
وی از نتیجه بخش بودن کاشت پسته در ماهنشان خبر داد و اذعان داشت: ۹۰ درصد از برنامه کشت پسته در شهرستان ماهنشان نتیجه‌بخش بوده و گام اساسی در توسعه آن برداشته می‌شود.
حال با نتیجه بخش بودن ۹۰ درصدی کاشت پسته در ماهنشان جرقه‌های امید برای توسعه باغات پسته در زنجان زده شده است و انتظار می‌رود با برنامه‌ریزی و حمایت مسئولین تولید این محصول در استان توسعه یابد.
با توجه به اهمیت این محصول کشاورزی در سطح جهان و کشور می‌توان امید داشت استان زنجان با برنامه‌ریزی مناسب و تدبیر کارآمد در آینده نزدیک یک تولید کننده مستمر و موفق در تولید پسته در کشور باشد و از فواید اقتصادی آن نهایت بهره را ببرد.
=============
گزارش از احمد اسدی
=============
انتهای پیام/منبع:فارس
