به گزارش نبض سحر، آیین طشت گذاری یکی از قدیمی ترین سنتها و مناسک ایرانی است که جمع کثیری از مردم آذری زبان ایران، با این آیین به پیشواز عزاداریهای محرم می روند؛ آیینی که به وسعت فرات و آب و به یاد لبان تشنه امام حسین(ع) و یاران باوفایش است.
علت برگزاری مراسم طشت گذاری
در ارتباط با علت و دلیل برگزاری مراسم طشت گذاری نظرات و احتمالات مختلفی وجود دارد؛ عده‌ای اعتقاد بر این دارند که با انجام این مراسم، اهمیت آب و جایگاه آن در حادثه کربلا مورد توجه قرار می گیرد.
برخی از مورخان با توجه به مسیر حرکت کاروان حضرت حسین بن علی(ع) از مکه به سمت کربلا می گویند: براساس روایتهای تاریخی، در مسیر راه کاروان کربلا قبل از رسیدن به دشت نینوا، سربازان حر بن یزید ریاحی در منطقه ای به نام “زباله” راه بر کاروان امام بسته و حرکت آن را متوقف ساخته اند.
در این محل، سالار شهیدان علیرغم کمبود آب دستور می دهند طشتها توسط آبهای موجود در مشکها پر شود که هم یاران حسین و هم سربازان حر از آن استفاده کنند و نیز احشام موجود در هر دو کاروان نیز سیراب شوند.
برگزاری آیین طشت گذاری از دوران صفویه
هرچند که مراسم طشت گذاری از دوران صفویه در اردبیل برگزار شده و قدمتی چندین ساله دارد اما در دو سه دهه اخیر برگزاری این مراسم در سایر شهرهای استان و برخی استانهای همجوار چون آذربایجان شرقی و غربی و زنجان، بناب، تالش و… نیز مورد توجه قرار گرفته است.
این مراسم که به نوعی محبت عزاداران به اهل البیت(ع) را نشان می دهد، چند سالی است که در استانهایی غیر از استانهای آذری زبان نیز مورد توجه قرار گرفته و طی دو سال اخیر در ورامین، مازندران و … نیز برگزار می شود، به طوری که امروز برای دومین سال متوالی این آیین معنوی در ورامین برگزار شد.
بعد از قرار گرفتن طشتها در سکوهای مخصوص و در میان حزن و اندوه حاضران، دعای مخصوص خوانده می شود و از آب تشت به عنوان تبرک، اکثریت حاضران و عزاداران استفاده می کنند.
بر اساس متن کامل و قدیمی دعای طشت گذاری که به صورت تلفیقی با استفاده از سه زبان فارسی، ترکی و عربی نوشته شده، می توان حدس زد آیین طشت گذاری ریشه در عصر صفویه( که امرای آن ترک زبان و شیعه بودند) داشته باشد.
طشت گذاری در زنجان
عزاداریهای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) با برگزاری مراسم طشت گذاری در زنجان آغاز شد. این آیین از آخرین روزهای ماه ذی الحجه در مساجد،تکایا و حسینیه های استان آغاز و تا حلول ماه محرم الحرام ادامه دارد.آیین طشت گذاری دراستان زنجان چند روزقبل از ایام محرم برگزار می شود
به گفته جواد رسولی، یکی از مداحان پیشکسوت استان، پیش از برگزاری آیین طشت گذاری مراسمی برای استقبال از محرم در زنجان مرسوم نبوده است، لذا این مراسم نخستین روش استقبال زنجانی ها از محرم محسوب می شود.
حاج جواد رسولی مداح زنجانی در این خصوص با این آیین سه روز مانده به محرم صورت گرفته و در آن عزاداران در داخل طشت‌های پر از آب دست میزنند که این آئین، نوعی بیعت با امام حسین(ع) و حمایت از عباس(ع) است؛ مردم نیز آب طشتها را در ظروفی برای شفا و تبرک برمیدارند.
گاهی امکان دارد طشتها قبلا در خانه‌ای که صاحب آن نذر کرده و حاجت روا شده اند، قرار داشته باشد، که در این صورت دسته‌های عزادار به آن خانه رفته و پس از انجام عزاداری، طشتها را برداشته و به طرف مکان برگزاری مراسم به راه می‌افتند.
این مداح اهل بیت می گوید: در سال های گذشته چند روز مانده به محرم کودکان در کوچه ها می دویدند و فریاد «یاحسین» سر می دادند و خبر از آمدن ماه محرم می دادند، اما به مرور زمان این اقدامات مورد تمسخر مخالفان اسلام واقع شد و به فراموشی سپرده شد.
بر اساس متن کامل و قدیمی دعای طشت‌گذاری که به صورت تلفیقی با استفاده از سه زبان فارسی، ترکی و عربی نوشته شده، می‌توان حدس زد آیین طشت‌گذاری ریشه در عصر صفویه (که امرای آن ترک زبان و شیعه بودند) داشته باشد.
انتهای پیام/
منابع: مشرق و snn
